Veel mensen met een neurodivergent brein vinden het moeilijk om structuur aan te brengen in hun huis en hun leven. Als je neurodivergent bent, wijkt je denkstijl af van de norm waarop de maatschappij is ingericht. Voorbeelden hiervan zijn aangeboren vormen van neurodivergentie, zoals autisme (ASS), AD(H)D, bipolaire stoornis en dyslexie, maar ook niet-aangeboren variaties, zoals depressie, angststoornissen, PTSS en sommige vormen van hersenbeschadiging.
Je hersenen werken anders en hoewel daar ook positieve kanten aan zitten, lukt het door gebrek aan concentratie, executieve disfunctie of te weinig energie niet altijd om je huis op orde te houden. In dit artikel lees je zes tips om dit toch voor elkaar te krijgen, al dan niet met hulp van anderen. Dit artikel richt zich vooral op mensen met AD(H)D en/of ASS, maar de tips kunnen ook nuttig zijn voor andere neurodivergente mensen.
- Ontdek wat werkt voor jou
De meeste opruim- en organisatietips worden geschreven voor neurotypische mensen. Maar tips als: ‘maak er een gewoonte van’ of ‘neem elke keer dat je naar de keuken loopt een vies theekopje mee’ werken vaak niet als je AD(H)D, ASS of een andere vorm van neurodivergentie hebt. Ontdekken wat wel voor jou werkt kan even duren. Het belangrijkste is om niet boos op jezelf te worden als een bepaalde tip voor jou niet werkt. En dat geldt ook voor de tips in dit artikel!
- Kies je prioriteiten en laat de verwachtingen van anderen los
‘Een opgeruimd huis is een opgeruimde geest.’ Het is een bekende uitspraak en zo zijn er wel meer over de deugden van netheid en structuur. Op social media zie je minimialistische interieurs, perfect georganiseerde keukenkastjes en kledingkasten vol netjes gevouwen kleding. Maar weet je, dit maakt je geen beter mens. Hygiëne en veiligheid zijn belangrijk, maar het geeft echt niet als je de afwas een paar dagen laat staan of als er een laag kleding op de vloer van je slaapkamer ligt, zolang jij je daar goed bij voelt.
Ga dus na waarom jij meer structuur en organisatie aan wil brengen in je leven en waar jouw prioriteiten liggen. Misschien wil jij je keuken beter organiseren om voedselverspilling tegen te gaan, maar vind je het niet erg als de woonkamer een rommeltje is. Of misschien wil je juist wel dat je woonkamer altijd goed opgeruimd is, omdat je je anders niet goed kunt ontspannen, maar moet je toch echt eerst die rekeningen betalen.
- Overzichtelijke opbergoplossingen
Vergeet je meteen wat er achter dichte deurtjes staat en heb je impulsief een nieuwe blender gekocht omdat je de oude niet meer kon vinden? Er zijn verschillende opbergoplossingen die je kunnen helpen om het overzicht te houden. Smalle, open planken maken het makkelijker om te zien wat je hebt dan diepe afgesloten kasten. Kasten met glazen deuren bieden dezelfde voordelen, maar zorgen ervoor dat je minder vaak hoeft af te stoffen.
Lades zijn een goed alternatief voor standaard keukenkastjes. Zo hoef je je pannen niet op en achter elkaar te stapelen. Een diepe lade is ook erg handig voor kleine huishoudelijke apparaten, zoals keukenmachines, airfryers en smoothiemakers. Je hoeft zo nooit meer je hele kast leeg te halen om die soepmaker te vinden en de kans is een stuk groter dat je hem vaker dan twee keer gebruikt.
- ‘Nesting’
Veel autisten en AD(H)D’ers hebben baat bij ‘nesting’. Dit houdt in dat je een comfortabele plek inricht met alles wat je nodig hebt binnen handbereik, bijvoorbeeld om je emoties te reguleren, je geest tot rust te brengen of juist om je te inspireren en energie te geven. Zo’n ‘nest’ is dus heel persoonlijk. Het kan een kalm hoekje zijn met een deken, je favoriete knuffeldieren en een lavalamp, waarin je je kunt terugtrekken als alles je even te veel wordt. Het kan juist ook een productieve plek zijn om aan je hobby te werken, bijvoorbeeld met open planken voor al je tekenspullen, boeken en snuisterijtjes voor inspiratie, planten voor de gezelligheid en een koffiemachine voor die broodnodige cafeïne.
- Visuele schema’s
Weet je bij het opruimen niet goed waar je moet beginnen, raak je snel het overzicht kwijt of vind je al die stappen overweldigend? Executieve disfunctie is vaak heel frustrerend en vermoeiend. Visuele hulpmiddelen kunnen het makkelijker maken het overzicht te houden en je te concentreren. Je kunt zelf zo’n schema maken of er eentje online zoeken. Denk bijvoorbeeld aan een visuele checklist met alle stappen om de keuken dagelijks op te ruimen na het koken, of met alle stappen voor een gestructureerde ochtendroutine. En ja, soms vergeet je dat die checklist bestaat. Geeft niet!
- Schakel hulp in
Ieder mens heeft wel eens hulp nodig en je vrienden of familie helpen je vast met plezier. Dit kan natuurlijk op verschillende manieren. ‘Body doubling’ biedt vooral voor mensen met ADHD vaak uitkomst. Dit betekent simpelweg dat iemand bij je blijft terwijl jij je klusjes uitvoert, of deze persoon nou een boek leest terwijl jij stofzuigt of een artikel schrijft terwijl jij een belangrijk telefoontje maakt. Alleen al de aanwezigheid van iemand anders kan helpen je kalmer en gemotiveerder te voelen.
Of spreek af met een vriend of vriendin om de ene week samen bij jou en de volgende week samen bij hem of haar op te ruimen. Maak het gezellig met een muziekje en een glaasje wijn, en klets bij terwijl je schone lakens op je bed doet of ontdekt wat er achterin je keukenkastjes staat.
Ben je autistisch en heb je liever niet dat iemand aan je spullen zit en alles op de verkeerde plek zet? Misschien kan een vriend, vriendin of familielid je helpen bij het maken van een belangrijk telefoontje, ofwel door het samen over de luidspreker te doen, of door je te helpen met het schrijven van een script met mogelijke reacties en vragen.
Als het je niet goed lukt om op te ruimen en/of structuur te houden, komt daar toch vaak een gevoel van schaamte bij kijken. Vind je het moeilijk om vrienden om hulp te vragen of denk je dat professionele hulp beter bij jou past? Dan kun je mij als Professional Organizer inschakelen. Een professional helpt je bij jouw persoonlijke situatie met advies en ondersteuning op maat. Ik oordeel niet en ik heb geheimhoudingsplicht. Bovendien heb ik door scholing veel kennis en tevens (werk)ervaring met neurodiversiteit. Neem contact (via Whatsapp of mijn contactformulier) op voor een gratis kennismakingsgesprek om te ontdekken wat ik als Professional Organizer voor jou kan betekenen.
